Gaurtik aurrera, lege hori onartzeko aukerak zero dira, besteak beste, Sanchezek eta Menendezek —biak demokratak— egindako lege proiektuak ez duelako dolarrik sartzen muga zaintza indartzeko. Duela 35 urte Estatu Batuek, Ronald Reaganen presidentetzapean, bere azken immigrazio erreforma onartu zutela, eta horrela nazionalitatea lor zezaketen paperik gabeko hiru milioi etorkinentzako amnistia ezarri zuen. Harrezkero, arazoa gelditu egin da herrialde horretan. George W. Bush –errepublikanoa, Ronald Reagan bezala– paperik gabeko etorkinentzako amnistia egiten saiatzen den azken presidentea da, hamabost bat urtetan 11 milioi pertsona biltzen baitira. Haren oinordekoak, Barack Obamak, ez zuen sekula bete erreforma abiatzeko zuen hauteskunde-promesa.
Orain Joe Bidenen txanda da. Herritartasunerako edo, gutxienez, legezkotasunerako bidea ahalbidetzen duen erreforma baten aukerek, herrialdean bizi diren hamaika milioi pertsona paperik gabe –eta 2008az geroztik kopurua aldatu ez dutenek– urrun dirudi. Baina adostasun aukerak alde txikiagoetan daude, esaterako, gutxi gorabehera 1.1 milioi 'ameslari'ri hiritartasunerako bidea irekitzea, hau da, legezko etorkinak diren baina AEBetara adingabe heldu diren pertsonei, kasu askotan. seme-alabak ziren, gurasoekin.
Legez, etorkinak dira. Baina, praktikan, Estatu Batuetan eman dute bizitza osoa. Adostasun politikoaren onuragarri izan daitezkeen beste talde batzuk aldi baterako errefuxiatu-egoera duten pertsonak dira (aldi baterako babestutako estatusa edo, ingelesezko akronimoagatik, TPS) hamar herrialdetako (Somalia, Hego Sudan, Sudan, Haiti, Honduras, Nikaragua, El Salvador,). Siria, Nepal eta Yemen), eta nekazaritzako lanak egitera etortzen diren sasoiko langileak.
Hiru talde horiek –'ameslariak', TPS eta aldi baterako langileak dira ostegun honetan Diputatuen Ganberako diputatuak aurkeztu duen lege-proiektuaren onuradun nagusiak, eta Bob Menendez senatariak datorren astean aurkeztuko du Senatuan. Hiru urtean, hiru kategoria horietako pertsonek AEBetako herritartasuna lor dezakete. Horrek esan nahi du legez kanpoko bi milioi etorkin baino gutxiago. Gainerako bederatzi milioiek zortzi urte itxaron beharko lukete herritartasuna lortzeko, hainbat isun eta azterketa gainditu ostean. Gaurtik aurrera, lege hori onartzeko aukerak zero dira.
Besteak beste, Sanchezek eta Menendezek —biak demokratak— egindako lege proiektuak ez duelako dolarrik sartzen mugen zaintza indartzeko. 2021eko Alderdi Errepublikanoak zerikusi gutxi du 1986koarekin, eta immigrazioaren aurkako jarrera da bere ezaugarrietako bat. Eta, demokratentzat, lehentasunak dira orain Covid-19ren aurkako laguntza ekonomikoen paketea onartzea eta, udan, pandemiaren ostean AEBetako ekonomia abiarazten duen suspertze programa. Berriro ere, etorkinak dira Bidean jarraitzen dute, nahiz eta lege-proiektuak ateak irekitzen dizkion negoziazio bati, bertatik, agian, ameslariak, TPS eta aldi baterako langileak barne hartzen dituen erreforma partziala aterako den.
