ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း ဘေဂျင်းက မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပျက်ခဲ့သော အဖြစ်အပျက်များကို “အဓိကကျသော အစိုးရအဖွဲ့ လှုပ်ခတ်မှု” အဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည်။ တစ်ချိန်တည်းတွင်၊ ဝါရှင်တန်၊ လန်ဒန်နှင့် ဥရောပသမဂ္ဂတို့အတွက် ပြတ်သားသော စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်သည်။ ပြီးခဲ့တဲ့ တနင်္လာနေ့က အာဏာသိမ်းပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်မယ့် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ဟာ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ရီနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။ အာရှဧရာမသတင်းစာက “ညီအကို” အဖြစ် နှစ်ခြင်းခံသည့်အစည်းအဝေး။ “မြန်မာ့တပ်မတော်က အမျိုးသားပြန်လည်ရှင်သန်ရေးတာဝန်ယူဆောင်ရွက်တာကို တရုတ်နိုင်ငံက အသိအမှတ်ပြုပါတယ်” ဟု ဝမ်က ပြောသည်။
ယင်းတွေ့ဆုံပွဲအပြီးတွင် မြန်မာမီဒီယာအချို့က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ပြီးခဲ့သည့် နိုဝင်ဘာ ၈ ရက် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် လိမ်လည်မှုစွပ်စွဲချက်များနှင့် ပတ်သက်၍ ၎င်းတို့၏ မကျေနပ်ချက်များကို တပ်မတော်က တရုတ်ဝန်ကြီးထံ မျှဝေခဲ့ကြောင်း အလေးပေးဖော်ပြခဲ့သည်။ ပါလီမန်တွင် အမတ်နေရာ 8% ကျော်ဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲကို ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ ထို့အပြင် ဝမ်ကျင်းသို့ မပြန်မီတွင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်များကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ပြီးနောက် တပ်မတော်၏ အနာဂတ်လှုပ်ရှားမှုများကို မျှဝေနိုင်ခဲ့ကြောင်း ပြည်တွင်းသတင်းများတွင် ဖော်ပြသည်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းတာကို နိုင်ငံတကာက တုံ့ပြန်မှုက တညီတညွတ်တည်းနီးပါး ဖြစ်နေပါတယ်။ အမေရိကန်နှင့် ဥရောပသမဂ္ဂတို့က ဒီမိုကရေစီ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအပြင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် အထိန်းသိမ်းခံနေရသော နိုင်ငံရေးသမားများနှင့် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကို လွှတ်ပေးရန်လည်း တောင်းဆိုထားသည်။ အမေရိကန်သမ္မတသစ် ဂျိုးဘိုင်ဒင်က ၎င်း၏အစိုးရသည် အာရှနိုင်ငံအပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ ပြန်လည်ချမှတ်မည်ဖြစ်ကြောင်း သတိပေးခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းမှုကို တုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ နိုင်ငံပေါင်း ၁၅ နိုင်ငံရှိတဲ့ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီမှာတောင် အင်္ဂါနေ့မွန်းလွဲပိုင်းမှာ အရေးပေါ် တံခါးပိတ် အစည်းအဝေး ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။
တွေ့ဆုံမှုအပြီးတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် အဖြစ်အပျက်များကို ပြင်းထန်စွာ ရှုတ်ချကြောင်း ကြေငြာချက် ထုတ်ပြန်မည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။ သို့သော် ကောင်စီ၏ အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရန် ဗီတိုအာဏာသုံးပိုင်ခွင့်ရှိသော အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများ၏ အကြီးဆုံးကုန်သွယ်ဖက်ဖြစ်သည့် တရုတ်နိုင်ငံသည် ရုရှားကဲ့သို့ ၎င်း၏ အနုတ်လက္ခဏာမဲဖြင့် တားမြစ်ထားကြောင်း BBC မှ ထုတ်ပြန်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်မူကြမ်းအရ၊ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ ရှုတ်ချမှုကို အတည်ပြုခဲ့သည်။
“အနောက်နိုင်ငံတွေက အခြေအနေကို ပြောင်းပြန်လှန်ဖို့ မြန်မာစစ်တပ်ကို ချက်ခြင်းအရေးယူပေးဖို့ တိုက်ရိုက်တောင်းဆိုနေပြီး သူတို့ရဲ့ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုက မြန်မာ့ပြဿနာရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်လာပါတယ်” ဟု ကုလသမဂ္ဂ အစည်းအဝေးအပြီးတွင် ထုတ်ဝေသည့် Global Times သတင်းစာ၏ အယ်ဒီတာ့အာဘော်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီအတွက် ပြင်းထန်သော မီဒီယာပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူဖြစ်သည်။ “တိုင်းပြည်က ရုန်းရင်းဆန်ခတ် ကြုံလာတဲ့အခါ ပြဿနာကို ပိုမဆိုးသင့်ဘဲ တော်ရုံတန်ရုံ တည်ငြိမ်အောင် ကြိုးစားပါ” ဟု ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။
2017 ခုနှစ် ရိုဟင်ဂျာ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုအပြီး မြန်မာစစ်တပ်ကို နိုင်ငံတကာ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများမှ ကာကွယ်ပြီးသား ဘေဂျင်းမှ တစ်ပတ်တာလုံးတွင် ၎င်းတို့သည် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံမှ စစ်ဘက်အစိုးရသစ်ကို ဝေဖန်ခြင်းတွင် တားမြစ်ခံခဲ့ရသည်။ တရုတ် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Wang Wenbin ၏ နေ့စဉ် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် သတင်းထောက်များက အာရှအိမ်နီးချင်း အာဏာသိမ်းမှုကို ဘေဂျင်းက ထောက်ခံခြင်း ရှိ၊ မရှိ သဘောတူခြင်း ရှိ၊ မရှိ မေးမြန်းခဲ့သည်။
ဒီသီအိုရီတွေက မမှန်ပါဘူး၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရှိတဲ့ ပါတီအားလုံးကို သူတို့ရဲ့ ကွဲပြားမှုတွေကို ဖြေရှင်းပြီး နိုင်ငံရေးနဲ့ လူမှုရေး တည်ငြိမ်မှုကို ထိန်းထားနိုင်စေချင်ပါတယ်” ဟု Wang က ဆိုသည်။ နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသည် ၎င်း၏ပဋိပက္ခများကို သင့်လျော်စွာဖြေရှင်းနိုင်စေရန် ပြင်ပပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းတစ်ခု ဖန်တီးပေးရမည်ဖြစ်သည်။ ” ဟု ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ပြောသည်။ သမိုင်းကြောင်းအရ၊ ၁၉၆၂ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၀ ခုနှစ်အထိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည့် စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို တရုတ်နိုင်ငံက ထောက်ခံခဲ့သည်မှာ အမှန်ပင်ဖြစ်သော်လည်း၊ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တွေ့ကြုံနေရသည့် ဒီမိုကရေစီ ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း တရုတ်ခေါင်းဆောင်များသည် ကောင်းမွန်သော ဆက်ဆံရေးရှိပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် တွေ့ဆုံမှု အများအပြားကို ထိန်းသိမ်းထားသည်။ ပေကျင်းသို့ အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ခရီးစဉ်များ သွားရောက်ခဲ့ပြီး အာရှတစ်ခွင်တွင် ၎င်း၏ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး လွှမ်းမိုးမှုကို ချဲ့ထွင်ရန် သမ္မတ Xi Jinping ၏ Belt and Road စီမံကိန်းကို ထောက်ခံအားပေးခဲ့သူဖြစ်သည်။
စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုအပြီးတွင် တရုတ်နိုင်ငံ၏ နှုတ်ဆိတ်နေသည့် ရပ်တည်ချက်မှာ မည်သူက အာဏာရနေပါစေ ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက်များကို ဆက်လက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမည့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းရေးကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်းမပြုရန် ရည်ရွယ်ချက်အဖြစ် နားလည်ထားသည်။ အဲဒါက ကွန်မြူနစ်ပါတီအတွက် အရေးမကြီးဘူး။ ပေကျင်းနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနမှ ယင်းသတင်းစာနှင့် ပတ်သက်သည့် မေးခွန်းများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသော အချို့သော အရာရှိများက အရေးပေါ် အခြေအနေ ထုတ်ပြန်ရန် တစ်နှစ်တာ အမိန့်ချမှတ်ခဲ့သည့် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် အသစ်များ ကျင်းပမည်ဟု ပြောဆိုခဲ့ကြောင်း ပြန်လည် သတိရမိသည်။ ခေါင်းဆောင်သစ်များ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ရန် ဒီမိုကရေစီ ရွေးကောက်ပွဲ။
သူတို့က အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေရဲ့ ပြည်တွင်းရေးကိစ္စပဲ၊ အနောက်နိုင်ငံတွေက ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေ လုပ်ဖို့ တောင်းဆိုရင် ပိုဆိုးလာလိမ့်မယ်” ဟု ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီမှ အာဏာသိမ်းမှုအား ရှုတ်ချရန် သဘောတူညီချက် မရရှိခဲ့သည့် တရုတ်အရာရှိများက ပြောကြားခဲ့သည်။ ကနေဒါ၊ ပြင်သစ်၊ ဂျာမနီ၊ အီတလီ၊ ဂျပန်၊ ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်းနဲ့ အမေရိကန်တို့က ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ G7 ရဲ့ ကြေညာချက်ကို တရုတ်နိုင်ငံက ဗီတိုအာဏာသုံးပြီးနောက် ပိုမိုအားပြင်းလာခဲ့ပါတယ်။ အရေးပေါ်အခြေအနေ ရပ်စဲရေး၊ ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားသော အစိုးရထံ အာဏာပြန်အပ်ရန်၊ မတရား ဖမ်းဆီးထားသူအားလုံးကို လွှတ်ပေးရန်နှင့် လူ့အခွင့်အရေးနှင့် တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေးကို လေးစားလိုက်နာရန် မြန်မာစစ်တပ်ကို ကျွန်ုပ်တို့ တောင်းဆိုထားသည်။
