Volgens gegevens van Eurostat recycleert Spanje ongeveer 34.7% van zijn stedelijk afval, een correct cijfer, maar ver verwijderd van de landen die bovenaan deze lijst staan – Duitsland (66.7%), Slovenië (59.2%) en Oostenrijk (58.2%) en zelfs meer dan 10 punten onder het Europese gemiddelde, 47.7%. Binnenkort zullen de criteria om het percentage te meten worden gewijzigd (het gestabiliseerde materiaal dat op stortplaatsen wordt gestort, wordt niet langer als gerecycled beschouwd) en dan zal Spanje nog verder dalen. Milieuorganisaties waarschuwen je dat je je mentaliteit moet veranderen.
De systemen die we nu gebruiken geven niet méér van zichzelf, waarschuwt Carlos Arribas, afvalmanager bij Ecologistas en Accion. Volgens hem hebben we een structurele verandering nodig en moeten we efficiëntere systemen installeren. De gele container heeft de top al bereikt en heeft geen pad. Adriana Espinosa, manager afval en natuurlijke hulpbronnen bij Friends of the Earth, is het met hem eens. Er zijn geen instrumenten die recycling mogelijk maken, het containersysteem werkt niet.
Arribas zet zich in voor verplichte scheiding, in plaats van het vrijwillige model dat nu wordt gebruikt. De meest efficiënte manier, legt hij uit, is door het veranderen van inzamelsystemen.” Zo is hij van mening dat containers met de registratie van elk huishouden of huis-aan-huisinzameling de recyclingpercentages zouden verbeteren.
De belangrijkste fout die naar zijn mening is gemaakt, is dus het leggen van de bal op het dak van het bewustzijn. Wat niet apart wordt ingezameld, wordt niet gerecycled en die boodschap is volgens Arribas niet aan de mensen doorgegeven. De werkelijkheid wordt hem niet voorgehouden.
SPANNING IN RECYCLING
De algehele prestatie in Spanje is in ieder geval spannend, aldus Espinosa. Tussen het goede of opmerkelijke van de burgers, de vier die recycling in het algemeen verkrijgen, en de nulpatronen die de wetgeving inzake hergebruik, repareerbaarheid en levensduur van producten hanteert, ligt het gemiddelde ver verwijderd van het door de Europese Unie gevraagde grensbedrag. en de planeet zelf.
Deze situatie betekent dat, hoewel er een wil is om te recyclen, de resultaten niet volgen. Mensen doen er alles aan om het te scheiden en te recyclen, geeft Espinosa toe. Het probleem is dat het gescheiden afvalinzamelingssysteem niet de resultaten oplevert die het zou moeten opleveren, vooral in het geval van verpakkingen.
In die zin gelooft Arribas dat als de recyclingsystemen worden verbeterd, er een enorme deur open zal gaan waar tientallen efficiëntere systemen en hulpmiddelen doorheen kunnen. Zodra het gefilterde afval de zuiveringsinstallaties bereikt, kunnen er veel technologieën worden geïmplementeerd.
Een mogelijke oplossing waar Espinosa op wijst zijn zogenaamde statiegeldsystemen waarbij bij het retourneren van de containers een paar cent wordt ontvangen, iets dat in andere landen al wordt toegepast. Dit zou ook kunnen dienen voor wat hij beschouwt als een andere sleutel: de noodzaak om consumptie- en productiegewoonten te veranderen.
GEBRUIK EN GOOI
Op dit moment zijn alle drankflessen, of ze nu van glas, plastic of aluminium zijn, ontworpen om te worden gekocht, gebruikt en weggegooid, betoogt hij. Deze opvatting, zo waarschuwt Espinosa, veronderstelt een brutale verspilling van natuurlijke hulpbronnen.
We moeten nadenken over de afvalhiërarchie, legt hij uit. We hebben het over het recyclen van afval en het aanpakken van het probleem zodra we het hebben. Wat er moet gebeuren, iets waar de Europese Unie het over eens is, is dat er wordt gewerkt aan het voorkomen van het genereren van afval. Recycling moet de laatste oplossing zijn.
De realiteit van vandaag is dat niet al het afval dat momenteel wordt gegenereerd, kan worden gerecycled. Espinosa is in feite botte recycling zal niet de oplossing zijn. We moeten inzetten op producten die ecologischer zijn, die het aantal grondstoffen verminderen, die duurzaam zijn, die gerepareerd en hergebruikt kunnen worden. En het is op dit vlak dat de wetgeving het nulpatroon krijgt waarmee Espinosa de huidige situatie samenvat en opschort. Wij doen niets.
Het product wordt gedomineerd door dit concept van kopen, gebruiken en weggooien, betreurt hij. En dit beperkt zich niet tot het gebied van de dagelijkse consumptie, dat is meestal het gebied dat we in gedachten hebben bij recycling, maar kan worden geëxtrapoleerd naar de consumptie van technologische producten. Tegenwoordig is het gemakkelijker om een nieuwe computer te kopen dan het stuk dat kapot gaat te vervangen.
Arribas voegt aan dit idee ecodesign nog een concept toe. Volgens hem moeten we, in plaats van toevlucht te nemen tot voorwerpen zoals bakstenen, een van de moeilijkst te recyclen verpakkingen, omdat deze bestaan uit aluminium, plastic en karton, kiezen voor verpakkingen die gemakkelijk kunnen worden gerecycled of hergebruikt. En promoot het niet alleen met richtlijnen, maar betrek consumenten ook met informatie bij het proces, nog voordat het hun winkelwagentje bereikt. De aankoophandeling houdt ook verband met het ontstaan van afval.
